Geweldloze communicatie

Eind april nam ik enkele vrouwen mee in een tweedaagse introductie Geweldloze Communicatie. Vrouwen met zoveel enthousiasme, nieuwsgierigheid en openheid waardoor verbondenheid zich natuurlijkerwijze ontvouwde en er extra diepgang kwam in deze ‘introductie’. ‘Ik vind van mezelf dat ik echt wel probeer geweldloos te communiceren’, zei één van de
deelneemsters. En dat lijkt inderdaad zo. “Geweldloos” koppelen we vaak aan het gebruiken van zachte en vriendelijke woorden en dat proberen we allemaal toch? Maar dat is niet wat bedoeld wordt met “geweldloos” in dit model. Wat houdt de geweldloosheid dan wél in?

Geweldloos communiceren betekent dat je volledige afgestemd bent op je eigen behoeften en de behoeften van een ander.

Als we communiceren – via taal en/of gedrag – doen we dit altijd omdat we onderliggend een – vaak onbewuste – behoefte hebben die we ingevuld willen zien. Dat is de essentie van communicatie. Als iemand gaat sporten, heeft die persoon mogelijks nood aan beweging of ontspanning. Als iemand in de zetel gaat liggen, speelt de nood van rust. Als iemand een cursus volgt, is dat wellicht omdat de behoefte van zelfontwikkeling spreekt.

Maatschappelijk en via onze opvoeding hebben we echter van kinds af aan meegekregen dat we ons moeten aanpassen aan de ander en we onze behoeften ondergeschikt moeten maken aan ‘de norm, het wenselijke, het ‘normale’,… ‘. Voor veel mensen brengt het woord ‘behoefte’ dan ook de gedachte aan ‘egoïsme’ met zich. “Het is egoïstisch om alleen aan jezelf te denken”, dus passen we ons aan en negeren we onze behoeften. Dáár zit het geweld. Doordat we geen oog meer hebben voor onze eigen behoeften, doen we onszelf te kort. We cijferen ons weg, lopen energetisch leeg en vroeg of laat tegen een muur aan.

Dus als we geweldloos willen leren communiceren moeten we in de eerste plaats beginnen met het stilstaan bij onze eigen behoeften. En uiteraard ook bij de behoeften van de ander. Een ouder die vraagt aan de tiener om de kamer eindelijk op te ruimen, vraagt dit vanuit de eigen behoefte aan orde. Echter, de rommel die de tiener maakt, komt ook (hoe onwaarschijnlijk het ook in je ogen mag lijken) verder uit een eigen behoefte, wellicht vrijheid en autonomie. Het is vanuit deze behoeften
dat de tiener niet wil dat de ouders in de kamer komen en bij voorkeur alles op de grond smijt enzovoort. De ouder kan dan wel vanuit diens autoriteit de tiener dwingen om de kamer op te ruimen op straffe van…, maar daarbij gaat men volledig voorbij aan de behoeften van de tiener die je dan ook “geweld” aandoet.

Leren luisteren naar je eigen behoeften… waar heb jij vandaag nood aan?